Chichewa

Kubva Wikipedia
(runangakatsva kubva kuVaChewa)

Chichewa kana Chinyanja rurimi rwunotaurwa munyika dzinoti: Malawi; Zambia, Mazambuko neZimbabwe. Mutauro uyu wakapararira munyika dzeSADC nokuda kwevanhu vakatamira munyika idzi vachitsvaga mabasa, vari vashandi vakabva kuMalawi neZambia.

Mazwi Anotodzana neShona[chinjirudza | chinjirudza mabviro]

Chichewa chine mazwi mazhinji anotodzana neChiShona nemamwe akafanana zvachose.

Chichewa Chishona Tsananguro
fanana fanana
gombe gombe kureva mucheto we rwizi kana nyanza
imbvi imvi
bambo baba, tate, bambo [Chindau]
mpini mupini
chimbudzi, chimbwaya chimbuzi
Mbale mubare kureva hanzvadzi rebare rimwechete nerako
bereka bereka
boola kuboora
vuma bvuma rinataugwa sokuti vhuma paChivantu
  • Chewa inoti bere(pronounced, vere) (breast), kureva zamu.
  • Chewa inoti bvunda kana vunda (rotten), kureva kuwunda.
  • Chewa inoti vundula (stir up), kureva kubvundura kana kubvondora.
  • Chewa inoti bwato (boat), kureva bwato.
  • Chewa inoti chala (toe, finger), kureva chigunwe.
  • Chewa inoti taya (to lose, throw away), kureva kutaya kana kurasa. Kutayika (to e lost; lose one's way).
  • Chewa inoti tate kana atate (father), kureva baba.
  • Chewa inoti chaulere (freely given; gift), kureva chouerere.
  • Chewa inoti chembere (old woman; a married woman with children), kureva chembere.
  • Chewa inoti chidindo (stamp, seal or date stamp), kureva chidhindo.
  • Chewa inoti chibayo (pneumonia; pleurisy), kureva mabayo.
  • Chewa inoti chilombo (a dangerous animal; a wild animal), kureva chirombo.
  • Chewa inoti chilimwe (the dry season), kureva chirimo.
  • Chewa inoti diso kana maso (eye; eyes), kureva ziso.
  • Chewa inoti dondo (thick bush), kureva dondo.
  • Chewa inoti duwa kana maluwa (flower), kureva ruva.
  • Chewa inoti dya (to eat), kureva kudya.
  • Chewa inoti dzala (to be full), kureva kuzara.
  • Chewa inoti dziko (country or territory of a chief), kureva nyika yaShe.
  • Izwi rokuti chalalo rinoreva nyika sekuti nyika yeZimbabwe.
  • Chewa inoti dzimbiri (rust; green mould on copper etc), kureva ngura.
  • Chewa inoti dziwe (pool on a river), kureva dziva.
  • Chewa inoti zuro (yesterday), kureva nezuro.
  • Chewa inoti dzino(meno) (tooth), kureva zino.
  • Chewa inoti dzuwa (sun), kureva zuva.
  • Chewa inoti kufika (to arrive; to reach), kureva kusvika. Kufikira (until) ndiko kuti kusvikira.
  • Chewa inoti fulatira (to turn back on), kureva kufuratira.
  • Chewa inoti fula (to forge as a blacksmith), kureva kupfura semhizha.
  • Chewa inoti fupi (short; near), kureva pfupi.
  • Chewa inoti futsa(mufutse) (to parboil vegetables, then dry them in the sun for future use), kureva kufusha.
  • Chewa inoti guwa (a shelf made of clay in the house), kureva huva kana chikuva.
  • Chewa inoti linganika (to be equal), kureva kuenzana.

Mamwe Mazwi[chinjirudza | chinjirudza mabviro]

  • Chewa inoti chikwati (wedding), kureva muchato. Zvichida zita rokuti Mukwati rinotodzana nezwi iri?
  • Chewa inoti chimanga (maize or corn), kureva chibage.
  • Chewa inoti chimbala (cold left-over sadza), kureva munya kana muradzwa.
  • Chewa inoti basi (that's all; it's enough), kureva kuti zvakwana.
  • Chewa inoti chepa (to be too few, to be diminished; little). Kuchepetsa (cause to be small or diminished).
  • Chewa inoti chikondi (love), kureva rudo.
  • Chewa inoti fisi (hyena), kureva bere.
  • Chewa inoti fota (wither as flowers or leaves), kureva kuwuna.
  • Chewa inoti fotokoza (explain), kureva kutsanangura.
  • Chewa inoti fuko (people), kureva vanhu.
  • Chewa inoti gowero (boys's house or dormitory), kureva gota.
  • Chewa inoti gwero (a source, beginning of a river or stream), kureva panotangira rwizi.
  • Chewa inoti gwira (to grasp; to hold; to catch). Gwira nchito - to work.
  • Chewa inoti Mlezi kana Leza (God), kureva Mwari.[1][2]

Mabviro eruzivo[chinjirudza | chinjirudza mabviro]

  1. https://archive.org/stream/anenglishnyanja00lawsgoog#page/n16
  2. https://books.google.ca/books?id=h8ExAQAAMAAJ&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false