ChiFipa

Fipa mutauro unowanikwa kuTanzania. Vanhu verudzi rweVaFipa vanogara mudunhu riri pakati peLake Tanganyika neLake Rukwa.

• Ufipa kureva nyika yaVaFipa. Zvakafanana nokuti Uganda, Burundi kana Buhera.

Mazwi Anotodza Shona

• Fipa inoti umulomo (mouth) kureva muromo.
• Fipa inoti limpuno (nose) kureva mhuno.
• Fipa inoti ululimi (tongue) kureva rurimi.
• Fipa inoti ikokoola (knee) kureva ibvi.
• Fipa inoti ulungala (fingernail) kureva nzara.
• Fipa inoti umunwe (finger) kureva munwe.
• Fipa inoti lifupa (bone) kureva bvupa.
• Fipa inoti uuchi (honey) kureva huchi.
• Fipa inoti amasiya (n. milk) kureva mukaka.
• Fipa inoti umuntu (person) kureva munhu.
• Fipa inoti ababa kana tata (father) kureva baba.
• Fipa inoti umwaana (child) kureva mwana.
• Fipa inoti umwene (chief, king) kureva Ishe kana Mambo.
• Fipa inoti umuti (tree) kureva muti.
• Fipa inoti ichintu (thing) kureva chinhu.
• Fipa inoti umooto (fire) kureva moto.
• Fipa inoti insemba kana invula (rain) kureva mvura yekunaya.
• Fipa inoti ukutali (far) kureva kure.
• Fipa inoti ukutola (take) kureva kutora.
• Fipa inoti ukuluma (to bite) kureva kuruma.
• Fipa inoti ukunwa (to drink) kureva kunwa.
• Fipa inoti ukuseka (he laughs) kureva kuseka.
• Bato reVaFipa rinonzi VaLwanji vanoti alupilika (he hears) kureva ari kunzwa. Ko kupirikira?
• Fipa inoti ukuuluka (he flies) kureva kuwuruka kana kubhururuka.
• Fipa inoti imbesu kana imbezu (seed) kureva mbeu. Zvichida rinotodzana nokuti mbesa.
• Fipa inoti ilanzi (sun) kureva zuva. Zvichida rinotodzana nokuti maranzi
• Fipa inoti cakasuka kana cekasuke (red) kureva chakatsvuka.

Mamwe Mazwi

• Fipa inoti ikuulu (leg) kureva gumbo.
• Fipa inoti ulusenga kana umusenga (sand) kureva jecha.
• Fipa inoti ichela (iron, metal) kureva simbi.
• Fipa inoti yachepa kana inoono (small) kureva diki.
• Fipa inoti ukwaula (he yawns) kureva kushama nyai.
• Fipa inoti ukukuunda (he likes) kureva kuda.
• Fipa inoti ukupona (he falls) kureva kuwa.

Manhamba

• VaFipa vanoti lyonga kana weenga (n. one) kureva chimwe.
• VaFipa vanoti viili (two) kureva mbiri.
• Fipa inoti ichitatu (three) kureva nhatu.
• Fipa inoti zinni (four) kureva zvina.
• Fipa inoti visaano (five) kureva zvishanu.
• Fipa inoti uuntanda (six) kureva tanhatu.
• Fipa inoti saba (seven) kureva nomwe.