Hupfumi

Kubva Wikipedia
(runangakatsva kubva kuKukuputsa)

Hupfumi (Wealth) kusanganiswa kwezvinhu zvine muridzi zvinotenderwa kutengwa nokutengeseka. Pfuma (possesions, property) inosanganisira: mari, dzimba, zvivakwa, zvipfuyo, zvirimwa, nhumbi, muchovha nezvimwewo.

Mamwe Mazwi[chinjirudza | chinjirudza mabviro]

  • Depfure kana madepfure (1. Abundance of beer - at a celebration; 2. Abundance of crops grown, of food cooked. 3. Life of luxury) apa kureva kupfachukira kwezvidyo kana kugara mutambarakede.
  • Muchena (Poor person; destitute person).
  • Kuganya (become rich) zvinoreva kupfuma kuChiNdau. Muganyi izita remhuri.
  • Kumhodyoka (be deprived, emptied, sobered, be destitute).
  • Kumhodyodza (deprived, empty, destitute).
  • -mhodyo (ideophone of being deprived, made empty, made destitute).
  • Chinhoto kana njonda (rich person).
  • Bvibvi, mabvibvi kana chinhu pasina (Trifle. Thing of no consequence).
  • Kushaya kana kushayiwa (poverty, being in need, lacking).
  • Kutama (being in need, lacking). Psalm 109:24 .....nyama yangu yaonda nokutama mafuta.
  • Kuuyirwa (to prosper, acquire wealth) izwi rinotaurwa kuChiNdau richireva kupfuma kana kuunganidza pfuma. Zvichida ndipo panobva zita remhuri rinonzi Kuuya?
  • Kunota (to be wealth) zvinoreva kupfuma - izwi iri rinotaurwa kuIsiZulu.

Tsika[chinjirudza | chinjirudza mabviro]

Akaimba muimbi Oliver Mtukudzi achiti, "Mupfumi ndiyani ane mari neane hutano, ndiani?"

Zvirevo[chinjirudza | chinjirudza mabviro]

  • Pfunda chenga urarami, hama dzife ugogara nhaka. A bachelor should seek a long life; when relatives die he will inherit (a wife).
  • Ane chake haareveteki. The one who owns something does not talk.*
  • Mutombo wepfuma kurarama. A charm for getting rich is a long life.
  • Kupfuma kunowanikwa nedikita. Riches are gained by sweat.
  • Kupfuma ifundira. To be rich is due to sweat.
  • Hama maoko. Your relatives are your hands.
  • Maoko ihama. Your hands are relatives.
  • Ugaro humwe hahupfumisi. One habitat does not make you rich.

Chibantu[chinjirudza | chinjirudza mabviro]

  • MaZulu vanoti notha (Be well off, comfortable; have possessions, be well-to-do) kureva kupfuma. Mamwe Mazwi: isinothi (Rich person) kureva munhu mupfumi. Umnotho kureva hupfumi.
  • MaZulu vanoti khuphuka (Progress; make progress; be promoted). Muenzaniso: khuphula (v.tr. Promote). Usekhuphukile esikhundleni sakhe (He has now been promoted).
  • VaLenje vanoti wila, wuwili, mawili (have property, possessions, riches e.g house, cattle, money) kureva hupfumi. VaTsonga vanoti nghamula (n. magnate).
  • VaKikuyu vanoti munene (magnate), munhu mupfumi. VaMambwe vanoti masano (a wealthy, important person), munhu mupfumi. VaBukusu vanoti eefuma (n. glory, fame, prominence).
  • Lozi inoti kupuka (v.i. to become rich, well off, prosperous) kureva kupfuma. Ila inoti ku fua (to be rich) kureva kupfuma. Kutuk inoti nga'lyati (n. money) kureva mari.